10 دلیل سیگار کشیدن یا شروع مصرف سیگار

تلاش‌های گسترده‌ای برای مهار مصرف دخانیات در جهان در حال انجام است. علائم ممنوعیت سیگار کشیدن در بسیاری از کسب‌وکارها به امری عادی تبدیل شده است. قوانین ایالتی و فدرال محدودیت‌های بیشتری را برای مکان‌های مجاز به سیگار کشیدن اعمال می‌کنند و مالیات بر سیگار و سایر محصولات دخانی به بالاترین حد خود رسیده است.

مطالعات متعدد ارتباط بین سیگار کشیدن و مجموعه‌ای از مشکلات سلامتی، از جمله بیماری‌های قلبی، ریوی و سرطان را نشان داده‌اند: از هر 10 بزرگسال، یک نفر (یعنی بیش از پنج میلیون نفر در سال) بر اثر بیماری‌های مرتبط با دخانیات جان خود را از دست می‌دهد [منبع: سازمان جهانی بهداشت].

با این وجود، مردم همچنان سیگار می‌کشند. طبق آمار انجمن قلب آمریکا، در سال 2008، حدود 24.8 میلیون مرد و 21.1 میلیون زن، به ترتیب 23.1 و 18.3 درصد از کل جمعیت، سیگاری بودند [منبع: انجمن قلب آمریکا]. علیرغم تمام شواهد علمی در مورد خطرات سلامتی دخانیات و میلیون‌ها دلار تبلیغات بهداشت عمومی، افراد غیر سیگاری متقاعد می‌شوند اولین پک سیگار را بکشند که می‌تواند منجر به اعتیاد مادام العمر شود.

چرا مردم شروع به سیگار کشیدن می‌کنند؟ در ادامه به 10 دلیلی که ممکن است کسی برای اولین بار سیگار را امتحان کند، اشاره می‌کنیم.

10 دلیل سیگار کشیدن:

• فشــار همسالان
• پاداش‌های اجتماعی
• تمایل به ریسک‌پذیری
• تأثیر والدین
• اطلاعات غلط
• آمادگی ژنتیکی
• تبلیغات
• خوددرمانی
• تأثیرات رسانه‌ای
• کاهش استرس

10: فشار همسالان

در کنار عوامل متعدد دیگری که می‌توانند فردی را به سیگار کشیدن سوق دهند، فشار همسالان یکی از مهم‌ترین و پررنگ‌ترین آن‌هاست. یکی از دلایل اصلی تمرکز بر این موضوع، سن و سال گروهی است که بیشتر در معرض این فشار قرار می‌گیرند: نوجوانان. این دوره از زندگی، که بین وابستگی کامل به والدین در دوران کودکی و استقلال در جوانی قرار دارد، برای بسیاری با ناامیدی و عدم اعتماد به نفس همراه است.

در این سنین، تغییرات هورمونی، جایگاه اجتماعی، نقش‌های خانوادگی و دگرگونی‌های فیزیکی، سیل عظیمی از تحولات را به همراه دارند که می‌تواند نوجوانان را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. در چنین شرایطی، بسیاری از جوانان برای دریافت حمایت اجتماعی و تأیید، به طور فزاینده‌ای به دوستان هم سن و سال خود اتکا می‌کنند.

حالا سیگار وارد میدان می‌شود. اگر یک فرد در یک حلقه اجتماعی شروع به تجربه با دخانیات کند، به سادگی می‌تواند همسالان خود را نیز به سیگار کشیدن ترغیب کند. در این شرایط، فرد سیگاری تمایل ندارد تنها بماند و افراد غیر سیگاری نیز از ترس طرد شدن یا ترسو به نظر رسیدن، ممکن است به سیگار کشیدن روی بیاورند.

بیشتر بخوانید: دستگاه سیگار آیکاس سری ایلوما IQOS Iluma، سه مدل متفاوت

9: پاداش‌های اجتماعی

همانطور که فشار همسالان نقشی در گرایش به سیگار کشیدن دارد، پاداش‌های اجتماعی نیز عاملی موثر در این میان هستند، هرچند این موضوع کمی پیچیده‌تر است و می‌تواند افراد فراتر از نوجوانان تحت فشار همسالان را، تحت تاثیر قرار دهد. به طور خلاصه، پاداش‌های اجتماعی «هدایایی» هستند که افراد هنگام مشارکت در یک فعالیت گروهی دریافت می‌کنند. این پاداش‌ها اغلب به نوعی احساس پذیرش تعبیر می‌شوند.

برای مثال، افراد سیگاری در یک محل کار که در زمان‌های مشابه برای استراحت و سیگار کشیدن بیرون می‌روند، ممکن است در حین سیگار کشیدن با هم صمیمی شده و احساس همبستگی کنند. به همین ترتیب، زمانی که یک فرد سیگاری از دیگری «آتش» می‌خواهد، نوعی حس تعلق و یگانگی بین آن‌ها شکل می‌گیرد [منبع: وبسایت Teen Drug Abuse].

با وجود اینکه بسیاری از بزرگسالان از نیاز به جلب رضایت دائمی همسالان خود عبور می‌کنند، اما تمایل به عضویت در یک گروه از دوران نوجوانی به بزرگسالی نیز منتقل می‌شود. با افزایش محدودیت‌ها بر سیگار کشیدن، افراد سیگاری در شکایت از نگاه‌های تحقیرآمیز و تمسخرهای گاه و بی‌گاه افراد غیر سیگاری و محدودیت‌های بیشتر در زمان و مکان مجاز برای سیگار کشیدن، نقاط مشترکی پیدا می‌کنند.

این امر، حس همبستگی و پاداش اجتماعی را برای افراد سیگاری تقویت می‌کند. برای افراد غیر سیگاری که فاقد چنین پیوند اجتماعی در زندگی خود هستند، این ارتباط می‌تواند انگیزه‌ای برای شروع سیگار کشیدن باشد، آن هم در زمانی که هنوز زنجیرهای شیمیایی و روانی اعتیاد به طور کامل آن‌ها را درگیر این عادت نکرده است [منبع: وبسایت Teen Drug Abuse].

8: تمایل به ریسک‌پذیری

بزرگسالان در کشورهایی که سیگار کشیدن در آن‌ها با frowned upon (با دیدهٔ تردید نگریستن) همراه است، با علائم ممنوعیت سیگار کشیدن، مناطق مشخص‌شده برای سیگار کشیدن و محدودیت‌های کلی در مورد زمان و مکان مجاز برای سیگار کشیدن، آشنا هستند. اما این قوانین ( قانونی، فیزیکی و اجتماعی) می‌توانند خطوط وسوسه‌کننده‌ای برای عبور کردن جوانانی باشند که تمایل به رفتارهای پرخطر دارند.

هیجانِ شکستن قوانین، در کنار تمایل طبیعی بسیاری از نوجوانان برای زیر پا گذاشتن محدودیت‌های تحمیل‌شده توسط مدرسه، والدین و جامعه‌شان، انگیزه‌ای قوی برای سیگار کشیدن در آن‌ها ایجاد می‌کند.

برای برخی از جوانان، سیگار کشیدن فرصتی برای تجربۀ هیجانِ زیر پا گذاشتن محدودیت‌ها فراهم می‌کند. از آنجایی که خرید دخانیات برای افراد زیر سن قانونی در بسیاری از کشورها غیرقانونی است، فرآیند تهیه، یادگیری استفاده و در نهایت سیگار کشیدن، از اولین قدم پر از زیر پا گذاشتن قوانین است.

هیجان ناشی از شکستن این همه قانون، آنقدر برای نوجوانان قوی است که می‌تواند بر اثرات ناخوشایند اولین سیگارها غلبه کند.

7: تأثیر والدین

ارتباط بین سیگار کشیدن والدین و فرزندانشان واضح و روشن است: احتمال شروع سیگار کشیدن در فرزندان افراد سیگاری، به طور قابل توجهی بیشتر از فرزندان افراد غیر سیگاری یا کسانی است که سیگار را ترک کرده‌اند. بر اساس برخی مطالعات، انتخاب سیگار کشیدن توسط والدین می‌تواند احتمال سیگاری شدن فرزندان را بیش از دو برابر کند [منبع: Faucher].

حتی والدین غیر سیگاری نیز ممکن است ناخواسته زمینه را برای شروع سیگار کشیدن فرزندانشان فراهم کنند. مطالعات نشان داده‌اند والدینی که محدودیت‌های کمی برای تماشای فیلم توسط فرزندانشان قائل هستند، به خصوص فیلم‌هایی که سیگار کشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی را به طور گسترده به تصویر می‌کشند، ممکن است فرزندانشان را در معرض خطر سیگاری شدن قرار دهند.

به همین ترتیب، والدینی که سیگار کشیدن را رفتاری قابل قبول از نظر اجتماعی تلقی می‌کنند (حتی اگر خودشان سیگاری نباشند)، می‌توانند راه را برای تجربه دخانیات توسط فرزندانشان باز بگذارند [منبع: مرکز هود برای کودکان و خانواده‌ها].

مطالعات نشان می‌دهد که صرفاً سیگار نکشیدن یا ترک سیگار توسط والدین، برای جلوگیری از سیگار کشیدن فرزندان کافی نیست. والدینی که متعهد به تربیت فرزندانی بدون دخانیات هستند، باید این پیام را به طور واضح به فرزندان خود منتقل کنند که سیگار کشیدن خطرناک، ناسالم و غیرقابل قبول است. این پیام‌ها حتی در دوران نوجوانی نیز در ذهن فرزندان باقی خواهد ماند و به طور بالقوه از تبدیل شدن آن‌ها به افراد سیگاری در بزرگسالی جلوگیری خواهد کرد.

6: اطلاعات غلط

در دهه‌های اخیر، تبلیغات دخانیات در ایالات متحده با نظارت دقیق و مقررات بسیار سختگیرانه مواجه شده است. با این حال، ترکیبی از باورهای غالب در فرهنگ عامه، اثرات ماندگار تبلیغات و اطلاعات غلط ساده، همچنان در مورد دخانیات و سیگار کشیدن وجود دارد. در واقع، در برخی از کشورهای توسعه یافته، اطلاعات غلط در مورد سیگار کشیدن ریشه عمیقی دارد و مستقیماً علیه تلاش‌های بهداشت عمومی برای کاهش مصرف دخانیات عمل می‌کند.

مطالعه‌ای روی ادبیات ژاپنی در مورد سیگار کشیدن، نتایجی را نشان داد که ممکن است برای برخی از غربی‌ها شوکه‌کننده باشد: در برخی موارد، دخانیات به عنوان منبعی برای افزایش سلامتی و نشاط تبلیغ می‌شود. به همین ترتیب، تصور تقویت قدرت مردانه توسط دخانیات، یک افسانۀ قدیمی است که با تبلیغات قدیمی آمریکا و شخصیت‌های مردانه‌ای مانند مرد Marlboro، پشتیبانی می‌شد [منبع: Kanamori].

همچنین، برخی افسانه‌ها در بین افراد سیگاری رایج است: مانند اینکه سیگارهای به اصطلاح «لایت» نسبت به سایر سیگارها کم‌ ضررتر هستند یا اینکه برخی برندهای سیگار به خطرناکی سایر برندها نیستند. این نگرش ممکن است افراد سیگاری را به **روی آوردن به سیگارهای «بی‌خطرتر»** به جای ترک سیگار برای اجتناب از عواقب سلامتی اعتیادشان ترغیب کند [منبع: وبسایت Drugfree].

بیشتر بخوانید: Electronic Cigarette یا سیگار الکترونیکی چیست؟ چگونه کار می‌کند؟

5: آمادگی ژنتیکی

بخش بزرگی از تحقیقات پزشکی مدرن به ژنتیک اختصاص دارد و دلیل خوبی هم دارد: از آلرژی‌ها تا اختلالات خونی و انواع خاصی از سرطان، جهش‌های ظریف در ژن‌های یک فرد می‌تواند تفاوت بین بیماری و سلامتی را رقم بزند. تحقیقات ژنتیک پزشکی همچنین نشان می‌دهد که اعتیادها، از جمله اعتیاد به نیکوتین، ماده مؤثر در محصولات دخانی، ممکن است یک مؤلفه ژنتیکی داشته باشند [منبع: Benowitz]

مطالعات ژنتیک اعتیاد به دنبال یافتن یک ژن خاص به عنوان «کلید» کنترل اعتیاد نیستند. در عوض، این تحقیقات به بررسی چگونگی تأثیر ترکیبی عوامل ژنتیکی، عوامل اجتماعی و سایر عوامل سلامتی مانند مصرف الکل بر تمایل بیشتر فردی نسبت به فرد دیگر برای شروع به سیگار کشیدن می‌پردازند. اگر تمایل به اعتیاد در نسل‌های یک خانواده یا در گروه‌های قومی خاص مشاهده شود، مسئولان بهداشت عمومی می‌توانند از آن اطلاعات برای هدایت تلاش‌های خود به سمت جمعیتی که در معرض بالاترین خطر برای اعتیاد به دخانیات قرار دارند، استفاده کنند [منابع: وبسایت Drugfree].

4: تبلیغات

تحقیقات نشان داده‌اند که تبلیغات دخانیات در سراسر جهان در تعداد افرادی که شروع به سیگار کشیدن یا ترک آن می‌کنند، نقش دارد. این موضوع برای مسئولان بهداشت عمومی تازگی ندارد، کسانی که در بسیاری از کشورها با محدود کردن تبلیغات دخانیات، مبارزه با بیماری‌های مرتبط با سیگار کشیدن را آغاز کردند. برای مثال، ممنوعیت تبلیغات دخانیات در سال 1975 در نروژ، به کاهش 9 درصدی شیوع بلندمدت سیگار کشیدن در آن کشور کمک کرد [منبع: Willemsen].

تبلیغات دخانیات در ایالات متحده در اواخر دهه 1990 با نظارت شدید مواجه شد، زمانی که یادداشت‌های داخلی صنعت دخانیات نشان می‌داد که شرکت‌ها ممکن است با استفاده از تبلیغات رنگارنگ، جذاب و با شخصیت‌های کارتونی شیک مانند جو کامِل، افراد سیگاری بالقوه جدید (جوانان) را هدف قرار داده باشند. پس از سلسله‌ای از احکام مهم دادگاه که شرکت‌ها را مسئول اثرات محصولات خود دانست، بخشی از بودجه‌ای که زمانی برای ساخت این تبلیغات هزینه می‌شد، برای تأمین مالی برنامه‌های بهداشت عمومی و ترک سیگار، از جمله کمپین‌های تبلیغاتی برای تشویق نوجوانان به عدم سیگار کشیدن، اختصاص یافت.

در حالی که اثربخشی این کمپین‌ها هنوز در حال بحث و بررسی است، یک مورد آشکار است: تبلیغات ابزاری قدرتمند است که نقش بزرگی در تصمیم افراد برای شروع یا عدم شروع به سیگار کشیدن دارد.

3: خوددرمانی

افراد سیگاری که به دخانیات اعتیاد دارند، طیف وسیعی از احساسات مثبت را در هنگام سیگار کشیدن گزارش می‌کنند. این احساسات از کاهش تنش یا اشتها تا افزایش احساس بهزیستی متغیر است. محققان این احساسات را به سیل مواد شیمیایی که نیکوتین پس از ورود به بدن در دستگاه عصبی آزاد می‌کند، نسبت می‌دهند. نیکوتین، درست مانند هر داروی تجویزی یا غیرمجاز، با ورود به سیستم بدن، شیمی و عملکرد آن را تغییر می‌دهد.

برای برخی، سیگار کشیدن در اصل راهی برای خوددرمانی بیماری‌هایی است که باعث تنش و درد می‌شوند. بیماران مبتلا به برخی از اشکال بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا اختلالات اضطرابی ممکن است به دلیل کمک به کاهش برخی از علائم خود، شروع به سیگار کشیدن کنند [منبع: Lillard].

اما همانطور که در مورد بسیاری از داروهای قدرتمند صدق می‌کند، استفاده از نیکوتین برای مدیریت شرایط پزشکی، با مجموعه‌ای از عوارض جانبی منفی همراه است. فراتر از اعتیاد، خطرات بیماری‌های ریوی، سرطان، بیماری‌های قلبی و مرگ زودرس به این معناست که نیکوتین، در حالی که به طور بالقوه در درمان برخی از علائم بیماری موثر است، در هنگام استفاده برای خوددرمانی، حقیقتاً یک شمشیر دو لبه است.

بیشتر بخوانید: دستگاه سیگار آیکاس IQOS چیست و چه تفاوتی با ویپینگ یا سیگار کشیدن دارد؟

2: تأثیر رسانه‌ها

رسانه‌ها، مانند تبلیغات، می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر تصمیم‌گیری بینندگان داشته و دلیل سیگار کشیدن باشند. تنها کافیست به چگونگی راه‌اندازی مدل‌های مو یا مد لباس با یک فیلم یا یک قسمت از تلویزیون در بسیاری از نقاط جهان نگاه کنید تا وسعت این قدرت را درک کنید.

سیگار کشیدن در رسانه‌ها می‌تواند همان تأثیر را به عنوان مد یا ظاهر یک ابزار پرطرفدار در دست یک بازیگر داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند که زمانی که تماشاگران جوان شخصیت اصلی را در حال سیگار کشیدن می‌بینند، احتمال بیشتری دارد که سیگار کشیدن را رفتار اجتماعی قابل قبول، شیک و مطلوب تلقی کنند. علاوه بر این مشکل، برخی از محققان بر این باورند که رسانه‌ها سیگار کشیدن را بیش از حد نمایش می‌دهند: طبق برخی تخمین‌ها، تعداد غیرمتناسب زیادی از شخصیت‌های فیلم سیگار می‌کشند [منبع: Watson].

فشار گروه‌های ضدسیگار در سال‌های اخیر شیوع سیگار کشیدن روی صفحه نمایش را کاهش داده است و این تلاش، به عنوان بخشی از یک کمپین جامع برای حذف سیگار کشیدن به عنوان یک عادت اجتماعی قابل قبول در انظار عمومی، می‌تواند عاملی کلیدی در کاهش تعداد افرادی باشد که در آینده شروع به سیگار کشیدن می‌کنند.

1: کاهش استرس

برای افرادی که از بیماری‌های روانی شدید رنج نمی‌برند، سیگار هنوز هم می‌تواند به نوعی خوددرمانی تبدیل شود. برای مثال، سربازان در میدان نبرد برای مقابله با استرس ناشی از جنگ، برای دهه‌ها شروع به سیگار کشیدن کرده‌اند. بسیاری از افرادی که سطوح بسیار پایین‌تر استرس را تجربه می‌کنند (مثلاً در یک شغل پر فشار) ممکن است برای مدیریت تنش و اضطراب ناشی از آن موقعیت شروع به سیگار کشیدن کنند.

متأسفانه، این افراد ممکن است متوجه شوند که پس از عبور از استرس، ترک دخانیات به راحتی امکان‌پذیر نیست. تنباکو به یک تکیه‌گاه روانی و همچنین شیمیایی تبدیل می‌شود، به گونه‌ای که هر موقعیت بالقوه استرس‌زایی آن‌ها را ناخودآگاه به سمت سیگار کشیدن سوق می‌دهد. ابزاری که آن‌ها برای کاهش استرس استفاده می‌کردند ناگهان خود به یک عامل استرس‌زا تبدیل می‌شود، زیرا آن‌ها از مبارزه با یک موقعیت دشوار با کمک نیکوتین به مبارزه با خود نیکوتین تغییر جهت می‌دهند [منبع: Cleveland Clinic].

منبع: howstuffworks